Елді мекен жерлеріне салынатын салық
Қалалық жергілікті өкімет органдарының қарауындағы қала мен поселке шегі шеңберінде орналасқан бүкіл жер қалалар мен поселкелердің жеріне жатады.
Селолық (ауылдық) елді мекендердің жеріне осы мекендерге арналып жерге орналастыру тәртібі бойынша белгіленген шегі шеңберіндегі барлық жерлер жатады.
Елді мекеннің жерлері салық салу мақсаты үшін екі топқа бөлінген:
- Тұрғын үй қоры, о.і. олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда, елді мекен жерлері;
- Тұрғын үй қоры, о.і. олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер;
Елді мекендердің (үй іргесіндегі жер учаскелерін қоспағанда) жерлеріне салынатын салықтың базалық ставкалары бір шаршы метр алаңға есептеліп мынадай мөлшерде белгіленеді:
Кесте 3. Елді мекен жерлеріне салынатын салық ставкалары
| Елді мекен түрі | Тұрғын үй қоры, о.і. оның іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерді қоспағанда, елді мекен жерлеріне салынатын салықтың базалық ставкалары (теңге) | Тұрғын үй қоры, о.і. оның іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерге салынатын салықтың базалық ставкалары (теңге) |
| Қалалар: | ||
| Алматы | 28,95 | 0,96 |
| Астана | 19,30 | 0,96 |
| Ақтау | 9,65 | 0,58 |
| Ақтөбе | 6,75 | 0,58 |
| Атырау | 8,20 | 0,58 |
| Тараз | 9,17 | 0,58 |
| Қарағанды | 9,65 | 0,58 |
| Қызылорда | 8,68 | 0,58 |
Мәселен, Қызылорда қаласында елді мекен жерлері үшін, тұрғын үй қоры, олардың іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерді қоспағанда, жер салығының ставкасы 1 шаршы метрге 8,68 теңгені құрайды, басқа да аудандық маңызы бар қалалар – Арал және Қазалыға – облыс орталығы үшін белгіленген ставканың 75 пайызына 6,51 теңгеге (8,68 теңге х 0,75) тең.
Мысалы, «Қазақзергер» АҚ Қызылордадағы бөлімшесінің меншік құқығында Қызылорда қаласында алаңы 47 м2 дүкен тиесілі. Бұл жағдайда жер салығының сомасы 408 теңгені (47 м2 x 8,68) құрайды, мұндағы, 47 – жер учаскесінің көлемі, м2;
8,68 – елді мекен жерлері үшін, тұрғын үй қоры, олардың іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерді қоспағанда, жер салығының базалық ставкасы, теңге\м2.
Аудандық маңызы бар қалада, мысалы, Арал қаласында заңды тұлғалардың 5500 м2 жерге офисі орналасқан. Жоғарыда салық ставкасында облыс орталығы үшін белгіленген ставканың 75 % деп берілген, яғни 8,68 х 75 %= 6,51 теңге, сонда салық сомасы.
5500 м2 х 6,51 теңге=35805 теңге мөлшерінде төленеді. Заңды тұлға бұл соманы тең үлеспен 4 рет бөліп төлейді, сонда тоқсанына 8951,3 теңгеден төлеп отырады.
Қызылорда қаласында тұрғын үй қоры, олардың іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерге жер салығының ставкасы 1 шаршы метрге 0,96 теңгені құрайды, басқа да аудандық маңызы бар қалалар – Арал және Қазалыға – салық ставкасы -0,19 теңге.
Мысалы, Қызылорда қаласы тұрғынының 500 шаршы метр жерін тұрғын үй қоры, оның іргесіндегі ғимараттар алып жатыр. Осы жерге салық төмендегіше есептеледі:
500 шаршы метр * 0,58 тң=290 теңге салық төленеді.
Ал егер тұрғын үй ауылда орналасқан болса, онда 1000 шаршы метр жерін тұрғын үй қоры мен іргесіндегі ғимараттар алып жатқан жерлерге салық:
1000 шаршы метр * 0,09=90 теңге мөлшерінде салық салынады.
- Өнеркәсіп жерлеріне салынатын салық
Базалық салық ставкалары елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне 1 гектарға есептеліп, бонитет балына бара-бар мынадай мөлшерде белгіленеді:
|
0
1-10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 71-80 81-90 91-100 100-ден жоғары |
48,25
91,67 – 482,50 530,75 – 1084,66 1138,70 – 1592,25 1646,29 – 2074,75 2126,86 – 2582,34 2634,45 – 3136,25 3188,36 – 3715,25 3769,29 – 4319,34 4371,45 – 4921,50 4975,54 – 5693,50 5790,00 |
Мысалы, «Қазақмыс» корпорациясының материалдық-техникалық қамсыздандыру басқармасының қоймалары Жезқазған қаласы шегінен тыс өнеркәсіп жерлерінде орналасқан. Қоймалардың жалпы көлемі 8,1 га құрайды. Топырақтың орташа бонитет балы 10 балға тең.
Бюджетке төленуі тиіс салық сомасы (8,1 га * 482,5 теңге\га), мұндағы 8,1 – жер учаскесінің көлемі, га.
482,5 – 10 бонитет балына тең елді мекен жерінен тыс орналасқан өнекәсіп жерлеріне жер салығының базалық ставкасы, теңге\га.
Егер осы қоймалар елді мекен жерлері шегінде орналасқан болса, онда салық төмендегіше есептеледі:
((8,1 га * 10000) * 8,2 теңге\м2), мұндағы, 10000 – га-дан м2-ге көшу үшін ауыстыру коэффициенті;
8,2 – Жезқазған қаласына елді мекен жерлері үшін, тұрғын үй қоры, олардың іргесіндегі құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жерлерді қоспағанда, жер салығының базалық ставкасы, теңге\м2.